İskân, bir yapının teknik, imar ve hukuksal süreç bakımından tamamlanmış olduğunu gösteren izin belgesi olarak tanımlanmaktadır. İskân belgesi başka bir ifadeyle yapı kullanma izin belgesi olarak tanımlanıyor. Bu şekilde geçen sürece uygun inşa edilmeyen yapılara belediye iskân vermemektedir. Bu durumu göre iskânsız bir konutun sahibi olanlar ikamet ettikleri binanın tamamlanmamış yapı olduğunu bilmelidir. Bu noktada, kat irtifak tapulu dairelere özellikle dikkat edilmelidir. İskân belgesi bulunmayan yapılar kural olarak kat irtifak tapulu olanlardır. İskân belgesi , bir dairenin oturum izni niteliğindedir. Ruhsatlı binalarda, inşaatın tamamlanmasıyla alınan iskân belgeleri, resmi olarak yapı kullanımına izin verilmesidir. İskân belgeleri İmar Müdürlüğü’nden alınmaktadır.
Yatırım amaçlı veya kiralamak için daire sahibi olmak isteyen kişilerin merak ettiği noktalardan biri iskânsız ev kiralanır mı , sorusudur. İskân belgesi çıkarılmadığı zaman aşağıdaki problemler ortaya çıkabilir;
· İskânsız konutları almak isteyen kişiler kredi çekmek istediklerinde bankalar kredi vermeyebilir.
· İskân olmayan daireler inşaat halindeyken su, elektrik ve doğal gaz aboneliği alır. Ancak bir dairenin kendine ait abonelik alması mümkün değil. Şantiye aboneliklerinde normal maliyetin daha fazlasına aynı hizmetlerden faydalanılır. Bu durum dezavantajlı bir durumdur.
· İskân belgesi olmadan kat irtifaklı tapuların özellikle kat mülkiyetine çevrilmesi mümkün değildir.
· İskân belgesi alınması için öncelikle projeye uygun yapılmayan bölümlerin tekrar yapılması veya düzenlenmesi gerekir. Bu durum büyük ölçüde masraflara yol açabilir.
· Beş sene içinde iskânı alınmayan binalara para cezası veya yıkım kararı uygulanır. Aynı zamanda iskânı olmayan dairede oturmanın cezası da bulunur.
Bu şekilde problemlerle karşılaşmamak için deneyimli ve donanımlı bir uzmandan danışmanlık alınabilir. İskânı alınmış daire ile iskânı alınmamış konut arasındaki fark şu şekildedir;
· İskânı alınan daireler satışa çıkarıldıklarında alıcının kredi çekmesi daha kolay olur.
· Binaya elektrik, su ve doğalgaz gibi önemli bazı hizmetlerin abonelikleri zamsız olarak alınabilir.
· Kat irtifakı olan tapular özellikle kat mülkiyetine çevrilebilir.
Yapı kullanım izin belgeleri, yapıların bağlı bulunduğu belediyeler tarafından verilir. İnşaat şirketi ya da yetkilisi tarafından, belediyeye müracaat edilerek alınabilir.