Deprem kuşağı olan Türkiye’de, özellikle son yıllarda en merak edilen sorulardan biri, bina güçlendirme nasıl yapılır denilebilir. Bununla ilgili bilgiler ne kadar gündeme gelmiş olsa da bilgi sahibi olanların az olduğu da bir gerçektir. Bu konu hakkında bilgi sahibi olan uzmanların çoğu, bina güçlendirme çalışmalarını yapılması ve mümkünse hızlandırılması konusunda, mutlaka tavsiye verir.
Bina güçlendirmenin amacı, yapıların olası bir depremde çok fazla hasar görmesi veya yıkılmasıyla oluşacak hasarı ve can kaybını önlemektir. Yapısal takviyeler kullanılarak binaları daha dayanıklı hale getirmek, bu açıdan artık bir gereklilik olmanın ötesine geçmiş durumdadır. Binaların yıkılıp tekrar yapılması çok yüksek maliyetler gerektiğinden, bu yönteme alternatif olarak binalar güçlendirilir.
Bina Güçlendirme Nasıl Yapılır?
Bina güçlendirme çalışmaları genel itibariyle Türkiye’de artık hem ekonomik hem de kolaydır. Fay hattı üzerinde olan bir ülke olarak, bina güçlendirmenin hayat kurtarıcı olduğunun unutulmaması gerekir. Bunun yanında itina gösterilmeden, eksik malzemeyle yapılan pek çok binanın olduğu da yadsınamaz. Bunlar insanların ve diğer canlıların hayatını tehlikeye sokan ihmalkarlıklardır. İnsanların evlerde can güvenliği sorunu olmadan rahat oturabilmesi yönünde çalışmalar yapılırken, bina güçlendirme işlemlerine ağırlık verilmesi zaruridir.
Şu özelliklere sahip binalara, bina güçlendirme çalışmaları yapılabilir;
- Yeterli güce sahip olmayan
- Kısa kolonlu
- Projesiz şekilde inşa edilmiş
- Düzensiz planlama yapılmış
- Projeye uygun olmayan ve sağlıksız ilavelerin yapıldığı
- Bina yapılırken deprem yönetmenliğine uygun olmayan malzemelerin kullanıldığı
- Kullanılan malzemelerin kalitesinin dışında miktar açısından da zayıf olduğu
- İnşaat esnasında zemine yönelik incelemenin yapılmadığı
- Market ya da başka çalışmalar amacıyla mevcut durum korunamayacak şekilde kiriş ve kolonların kesildiği binalar
Binaları güçlendirmek için çeşitli yöntemlerin olduğunu söylemek mümkündür. Bu yöntemler uygulanmadan önce bina projesi incelenir ve beton numunesi alınarak işlem başlatılır.
Bina Güçlendirme Yöntemleri Nelerdir?
Bina güçlendirme nasıl yapılır? şeklinde sorulara, uzmanların ifade ettiği dille cevap vermek daha doğru olur. Deprem sonrası hasar görmüş binalara, güçlendirme yöntemlerinden en uygun olan tercih edilerek, bu çalışmalar yapılır. Deprem karşı korunması gereken binalarda bu tip çalışmaların yapılması söz konusudur. Binanın güçlendirilmesi için öncelikle ilk bakılacak yer, binanın temelidir. Binanın yapım projesine uygun olup olmadığına, temeli incelenip, net karar verilir.
İnceleme işlemi bittiğinde, binadaki beton numunesi ve belirlenen bölgelerdeki demir donatıların kesitleri tespit edilir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra, bazı testler uygulanmaya başlar. Deprem sonrası güçlendirme çalışması yapılıyorsa, farklı deprem şiddetleri çerçevesinde, beton dayanıklılığı belirlenir. Gerekli testlerin uygulanması sonucunda, uzmanlar tarafından binanın ne tür bir yöntemle güçlendirileceği konusunda karar verilir. Herhangi bir şekilde hasar almamış binaların güçlendirilmesinin önemi göz ardı edilemez.
Güçlendirme yöntemlerinin uygulanması uzman kişiler tarafından yapılmadığında, ciddi maddi külfet oluşturur. Güvenilirliği ve bu alanda başarısı olmayan kişiler tarafından uygulanan güçlendirme işlemleri, büyük zararların yaşanmasına sebebiyet verebilir.