Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) için PwC Türkiye tarafından hazırlanan rapora göre, gelecek 10 senelik dönemde farklı nedenlere bağlı olarak İstanbul için 1,23 milyon adetlik konuta ihtiyaç olduğu belirlenmişti.
Dünya Gazetesi köşe yazarı Prof. Dr. Ali Hepşen, bugünkü köşesinde konut üretimini ve ihtiyacını kaleme aldı. Hepşen, söz konusu raporun İstanbul’daki gelir gruplarına göre konut üretimi ve ihtiyacı ayrıntılarına ilişkin de kıymetli bilgileri barındırdığını belirtti.
1)Konut üretim istatistikleri, üretilen konutların yüzde 31,3’ünün (39.428 Adet/Yıl) düşük gelir grubuna karşılık gelen sosyal konutlardan meydana geldiğini gösteriyor.
Rapor mevcut durumda İstanbul’da sosyal konut üretiminin yalnızca yüzde 60’ının karşılanabildiğini; yaklaşık her sene 30 bin adet daha az sosyal konut üretilirken, diğer tüm segmentlerde oluşan ihtiyacın yeteri düzeyde karşılanabildiğini ortaya koyuyor. Dolayısıyla, sosyal konut üretimi özelindeki ihtiyacın karşılanamadığını söylemek yanlış olmaz.
2)İstanbul’da gelir gruplarına göre konut ihtiyacı incelendiğinde ise, konut ihtiyacının en yoğun olduğu segmentin yüzde 55,60 (70.056 Adet/Yıl) ile düşük gelir grubunda olduğu görülüyor.
Özellikle, orta ve orta-alt gelir grupları için üretilecek konutların toplam konut üretiminin yüzde 34,20’sini (43.092 Adet/Yıl) meydana getirmesi gerekir ki İstanbul özelinde erişilebilirlik sorunu nispeten gündemden düşebilsin.
Dolayısıyla, İstanbul için üretilecek konut politikalarının orta ve ortanın altı tüm gruplara öncelik verilerek geliştirilmesi ve teşvik mekanizmalarının bu dağılımı dikkate alarak düzenlenmesi gerekiyor.
3)Konut kredileri ile erişilebilirlik detayı incelendiğinde, konut kredisi faiz oranının mevcut yüzde 3,3 olduğu bu ortamda kimsenin konut sahibi olamayacağı belirtilmiş durumda.
Ki zaten, MintLab tarafından türetilen «Konut Kredi Taksit-Hane Gelir Oranı» son verilerine göre de İstanbul’da 100 metrekare bir ev için kullanılacak konut kredisi aylık taksitleri hane halkı net harcanabilir aylık gelirinin üzerinde bulunuyor. Yine, İstanbul’da barınabilmek anlamında krediyle ev satın alabilmek için mevcut hane halkı gelirinin ortalama 5,07 kat artması gerekli.
Diğer yandan, kredi taksitlerinin ödenebilir olması için ideal oran olarak kabul edilen yüzde 0,99 (aylık yüzde 1’in altı) olduğu durumda dahi sosyal konut segmenti ihtiyacının giderilemediği, diğer gelir segmentlerinde ise, kişilerin alabileceği ev tiplerinin ancak bir alt segmentini satın alabildikleri; gelir grubuna denk gelen evde oturmak isteyen vatandaşların ise konut sahipliği yerine kiraya çıkma eğiliminde olduğunu söylemek yanlış olmaz.
ARSA MALİYETİNİN DÜŞÜRÜLMESİ
-Orta segment için arsa maliyetinin maksimum yüzde 20 olması gerekiyor.
-Alt orta segment için arsa maliyetinin maksimum yüzde 10 olması gerekli.
-Bu arsa maliyetleri ancak devletin arsa tedariki ile mümkün hale gelebilir.
KONUT KREDİSİ GERİ ÖDEMESİNİN KOLAYLAŞTIRILMASI
-Bugünkü mevcut piyasa şartlarındaki yüzde 3,3 faiz oranıyla ödenebilir taksite ulaşılamıyor.
-Ancak faiz oranı yüzde 0,99’a indiğinde ödenebilir taksitler bu iki segment için de oluşuyor.
-Yükselen ödemeli taksit modeli de daha fazla ailenin konuta erişimini kolay hale getirir.