Kirayı bankaya yatırmayıp elden ödeyen kiracılara da ceza geliyor. Konu ile ilgili olarak önemli açıklamalar yapan uzmanlar, “ya elden öde ya da çık” diyen ev sahibine karşı yapılacakları sıraladı.
Son günlerin en çok konuşulan konuları arasında yer alan "Elden kira cezası"na karşı Maliye ile ev sahibi arasında kalan kiracı için 3 formül bulunuyor. Bu yöntemler Maliye'ye elden ödeyeceğine dair bildirimde bulunmak, söz konusu kira bedelini PTT'den ödemeli göndermek ve mahkemeye başvuru yaparak, ödeme yapılacak hesap numarası tespit ettirmek.
Akşam'dan Bülent Şanlıkan imzalı habere göre Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın hazırlamış olduğu vergi paketinde kayıt dışı ekonomiyle mücadele için kira gelirleriyle ilgili düzenleme de yer alıyor. Konu ile ilgili olarak paylaşılan detaylara göre, asgari 7 bin 500 Türk Lirası, azami 20 milyon Türk Lirası olacak şekilde elden ödenen bedelin yüzde 10'u oranında ev sahipleri gibi kiracılara da ceza kesilecek. Söz konusu taslağın gündeme gelmesiyle vergiden kaçmak isteyen bazı konut sahiplerinin kiracılara 'Banka hesabım yok, ya elden ver ya da evimden çık' baskısı uygulamaya başladığı ortaya çıktı.
MALİYE'YE BİLDİRİN
Peki böyle bir kiracı, cezadan kurtulmak için ne yapmak gerekiyor? Konu ile ilgili olarak önemli açıklamalar yapan uzmanlara göre en pratik yol Maliye'ye kirayı elden vereceğine dair bir bildirimde bulunmak. Çünkü yasaya göre kiracı, ödemeleri elden yaptığını Maliye'ye bildirirse kiracıya herhangi bir ceza kesilmeyecek. İş yeri kiralamalarında da yien bu kural geçerli olacak. Konu ile ilgili önemli açıklamalar yapan Av. Mustafa Zafer, konut sahibinin 'elden öde' dayatmasına karşın cezadan kurtulmanın diğer iki yöntemini ise şu şekilde açıkladı:
MAHKEME YOLU DA AÇIK
"Söz konusu vergi düzenlemesiyle ilgili detaylar ortaya çıkınca bazı konut sahiplerinin kiracılara 'elden vermez veya beni ihbar edersen evimden çık' diyerek baskı yaptığı yönünde bazı bilgiler geliyor. Peki bu şekilde bir durumla karşılaşan kiracılar ne yapacak? Hesap numarasını kiracı ile paylaşmayan konut sahibi hakkında durumun şartlarına göre kira bedelini PTT'den adreste ödemeli şekilde gönderebilir veya Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvuru yaparak kiranın yatırılacağı hesap numarasının mahkeme tarafından belirlenmesini talep edebilir."
OKUL FATURASI DA SİGORTA DA VERGİDEN DÜŞÜLEBİLİYOR
Konu ile ilgili olarak verilen bilgilere göre uzmanlar kira beyannamesi vermeyerek vergiden kaçmanın 'astarı yüzünden pahalı' sonuçlar doğurabileceğini kaydediyor. Oysa mevcut sınırlar çerçevesinde bugün pek çok belgeli gider kira gelirinden düşülebiliyor. Kira geliri elde edenler bu sene uygulanan istisna tutarı 33 bin Türk Lirası. Yani bu sene boyunca toplam 100 bin Türk Lirası kira geliri elde eden bir ev sahibi 33 bin Türk Lirası düşüldükten sonra 67 bin Türk Lirası üzerinden vergi ödeyecek.
İstisna dışında, yüzde 15 götürü gider ya da belgeli gerçek giderler de kira gelirinden düşebiliyor. Yüzde 15 götürü gider (10 bin 50 Türk Lirası) düşüldüğünde vergi matrahı 56 bin 950 Türk Lirası'na düşecek. Götürü gider dışında yüzde 10'luk kısmı kadar eğitim ve yüzde 15'lik kısmı kadar da sağlık sigortası gideri düşülebiliyor. Buna göre yüzde 10'luk eğitim masrafı indirimi (5695 Türk Lirası) ve yüzde 15'lik sağlık sigortası indirimi (7 bin 688 Türk Lirası) sonucu vergi kazancı 43 bin 566 Türk Lirası'na ödenecek vergi ise 6 bin 535 Türk Lirası kadar iniyor.
Bunun dışında daha pek çok indirim var. Örnek vermek gerekirse kiraya verilen gayrimenkul için borçlanılan kredinin faizleri gelirden düşülebilir.
Emlak vergisi de dâhil olacak şekilde söz konusu taşınmazla ilgili olarak ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle belediyelere ödenen harcamalara katılma payları gider yazılabilir.
Belgeli gerçek giderde yüzde 15'lik sınır bulunmuyor. Belgeli gerçek giderler, yüzde 15'lik sınıra takılmadan vergi matrahını azaltıyor, dolayısıyla da ödenecek vergiyi de azaltmış oluyor.
Fakat burada toplam indirilebilecek tutar için bir sınır bulunuyor. Bu da bir formülle belirleniyor. Bu formülde öncelikle istisna düşülmüş gelirin (67 bin TL) toplam gelire (100 bin) oranı olan yüzde 67 dikkate alınıyor. Toplam gider 50 bin Türk Lirası ise indirilebilecek gider (50.000x0.67) 33 bin Türk Lirası oluyor. Bu durumda vergisi ödenecek kazanç 34 bin TL, vergisi ise 5 bin 100 TL oluyor.
KİRAYA STOPAJ PAKETTEN ÇIKTI
Meclis'e sunularak bu hafta içinde görüşülmesi planlanan ve son günlerin de en çok konuşulan konuları arasında yer alan vergi paketinde bazı maddeler çıkarıldı. Gelirler İdaresi Başkanlığı'nın önerisine göre bankaya yatırılan kiradan yüzde 20 oranında vergi kesilecekti. Kirada stopaj uygulamasına geçilmesiyle devletin konut sahiplerinden 40 milyar TL'lik kira vergisi tahsil edeceği hesaplanıyordu. Ayrıca 1'den fazla konutu olanlardan da yine fazladan vergi alınması talep edildi. Fakat her iki madde de taslaktan çıkarıldı. Ayrıca diğer bir taraftan kira kontratlarının e-devlet üzerinden yapılması konusu da taslakta yer almadı.