İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA), “6 Şubat Depreminin 1. Yıldönümünde İstanbul’un Güçlendirilmesi ve Dayanıklılık Çalışması” başlıklı bir rapor yayımladı.
Raporda Türkiye’de yaşanan her deprem felaketinin ardından hatta yıkıcı bir etki yaratmayan depremlerden sonra bile depremin gündemin önde gelen başlığı haline gelmesine karşın, deprem riskinin azaltılmasına yönelik atılan adımların yetersiz kaldığı hem de uygulamalar açısından çelişkiler oluşturduğu ifade edildi.
Sözcü Gazetesi'nde yer alan habere göre; önleme ve risk azaltım çerçevesinde riskli yapıların dönüşümü için bugüne kadar birçok yasal düzenleme hayata geçirilmiş, pek çok çalışma tamamlanmış olsa da gelinen noktada gerek İstanbul’un gerekse de diğer deprem riski yüksek şehirlerin depreme dirençli kentler haline getirilemediğine vurgu yapıldı.
İPA tarafından daha önce yapılan başka bir araştırmaya göre İstanbul’da donatı alanları, orman alanları ve askeri alanlar imara açılarak, mevcut imar parsellerine emsal artışı verilerek, toplam 85 milyar dolar tutarında bir kazanç elde edildiği anımsatıldı.
Bu kazanç ile İstanbul’daki orta ve üzeri riskli yapıların tamamını 4 kere dönüştürebileceğine dikkat çekildi.
Raporda Cumhurbaşkanlığına ait 2011-2022 seneleri arasında “Gizli Hizmet Giderleri” toplamı ile İstanbul’daki orta ve üzeri riskli yapıların yüzde 26,9’unun vatandaşlara herhangi bir yük olmadan dönüştürülebileceğinin de altı çizildi. Konuya ilişkin "Bu durum ülkemizde merkezi yönetimin deprem riskine bakış açısını ortaya sermektedir" denildi.
İBB’nin 2019'dan bu güne depreme hazır olma kapsamında pek çok çalışma yürüttüğü, geçtiğimiz sene meydana gelen Kahramanmaraş depremleri sonrasında da bu çalışmalara daha da hız verildiğinin altı çizilerek, "Konunun uzmanları ve paydaşları ile beraber hazırladığı Deprem Seferberlik Planı çerçevesinde, İstanbul’u depreme karşı dirençli bir kent yapma konusunda çalışmalarını sürdürmektedir. Ancak, Türkiye’de afete hazırlıklı olma durumuna ilişkin faaliyetleri yürümekte olan AFAD tarafından hazırlanan İl Afet Risk Azaltma Planı’nda afet risk azaltımında sorumluluğu büyükşehir ve ilçe belediyeleri ile vatandaşlara yönlendiren yaklaşım, İstanbul’un depreme dirençli bir kent haline getirilmesi konusunda İBB, ilçe belediyeleri ve İstanbulluları kentin fiziksel olarak hasar görebilirliğinin azaltılması yönündeki en temel çalışmalardan biri olan kentsel dönüşüm ve güçlendirme çalışmalarında ciddi bir yük altında bırakmış haldedir. Bu durum, İstanbul’un beklenen Marmara depremine ve diğer bütün olası risklere karşı hazırlıklı olması için önünde uzun bir yol olduğunu göstermektedir" ifadeleri kullanıldı.
İSTANBUL'DA DEPREME HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Söz konusu raporda, 17 Ağustos 1999 depreminin üzerinden geçen 25 yılda İstanbul’un depreme karşı dayanıklı bir şehir haline getirilmediği vurgulandı.
Olası senaryolara göre İstanbul’da 7,5 büyüklüğünde bir deprem olması durumunda, gece olduğu takdirde 14 bin 150, gündüz olduğu takdirde ise 12 bin 400 can kaybı yaşanacağının öngörüldüğü ifade edildi.
İstanbul’daki binaların ortalama yüzde 17’sinin (yaklaşık 194 bin bina) orta ve üstü seviyede hasarlı, yaklaşık 972 bin binanın ise hasarsız ya da hafif hasarlı olmasının beklendiği aktarıldı.
İBB’nin depreme hazırlık için hız verdiği çalışmalar şu şekilde açıklandı:
-Kahramanmaraş Depremi’den sonra “İstanbul Deprem Bilim Üst Kurulu” toplandı ve “Deprem Seferberlik Eylem Planı” hazırlandı.
-İstanbul Deprem Seferberlik Planı, olası afete yönelik çalışmaları 14 başlıkta topladı. 2019 yılından bu yana olası afet riskine karşı dayanıklılığı arttıracak toplam 18,8 milyar TL bütçeli 52 proje bitirildi.
-Sürmekte olan metro inşaatlarını da içeren 15,5 milyarı metro projesi olmak üzere 45,5 milyar liralık 66 proje hala devam ediyor.
-2019 yılından bu yana 91 adet nazım imar planı güncellendi, 36 ilçede müktesep (kazanılmış) hak plan notları onay aldı.
-2019'dan bu yana 35 bin binanın hızlı risk taraması tamamlandı. Toplam bin 454 farkındalık eğitimiyle 210 bin 599 kişiye erişildi.
-2024 yılı Şubat ayında tamamlanmak üzere 257 kilometrekarelik alanda depreme yönelik mikrobölgeleme çalışması devam ediyor. Eyüpsultan ve Sultangazi ilçelerinde yeni konut alanlarında bin 226 bağımsız birimin inşası sürüyor.
-Önümüzdeki dönemde 115 bin binanın hızlı taraması, 127 kilometrekarelik alanda depreme ilişkin “Mikrobölgeleme Rapor ve Haritalama Çalışması”, “Deprem Erken Uyarı ve Acil Müdahale Sistemi” ve “Afet Sonrası Acil İletişim Ağı” çalışmalarının yapılması planlanıyor.
-KİPTAŞ, 2019 yılından itibaren Silivri’de 1966, Tuzla’da 500 ve Pendik’te 331 bağımsız birimden meydana gelen beş sosyal konut projesi tamamladı. Bayrampaşa’da 2473, Zeytinburnu’da 1339, Beyoğlu’da 130 ve Kadıköy’de 1134 daire olacak şekilde dört kentsel dönüşüm projesi hayata geçirildi.