Enflasyonist ortam, krediye erişim zorluğu, sürekli yükselen fiyatlar ve daralan taleplerle konut sektörü, 2023 yılında zor bir sene geçirdi. Konut satışları, geçen sene yüzde 17,5, ipotekli satışlar yüzde 36,6 oranında azalırken, inşaat maliyetleri ise yıllık yüzde 67 oranında artış gösterdi.
Son zamanlarda sık sık gündeme gelen emlak sektöründe bir sıkışma olduğu, alım-satımın azaldığı ender durumlardan birinin yaşandığına değinen sektör temsilcileri, “Konut talebi halen canlı, fakat söz konusu talep doğru fiyatla buluşamıyor. Fonların önünün açılması halinde 2024 yılında bir canlanma oluşabilir” değerlendirmesini yaptı.
STABİL MALİYET ARZI HAREKETLENDİRİR
Gayrimenkul sektörünün 2023 yılını değerlendiren ve 2024 yılı öngörülerini açıklayan Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur, konut satışlarındaki düşüşe değindi. Söz konusu bu düşüşe rağmen ülkemizin toplam konut satışında Avrupa’da liderliğe oturacağı öngörüsünde bulunan Erden Timur, sözlerine şu şekilde devam etti: “Nitekim en yakın rakipleri İngiltere’de, geçen seneye kıyasla yüzde 21 düşüşle 1 milyon bandından konut satışı öngörülüyor. Türkiye her şeye rağmen konut piyasası ile Avrupa lideri oldu. Bunun sürdürülebilir bir zemine oturması Türkiye adına daha kıymetli olur.”
Dünya'dan Hamide Hangül'ün haberine göre sektörde inşaat maliyetlerinin 2023 yılının Eylül ayında bir önceki seneye göre yüzde 67 arttığını, işçilik maliyetlerindeki artışın da süreceğini dile getiren Erden Timur, “Maliyetler tarafında daha stabil bir piyasa oluşursa, artık sıkışmış olan arz tarafında da ciddi hareketlenmeler oluşabilir. Fonların da önünün açılmasıyla birlikte 2024 yılında bir canlanma oluşabilir” dedi. Türkiye ile beraber toplamda 6 ülkede yatırım yaptıklarını dile getiren Erden Timur, “Türkiye’de konuta talep var, fakat bu talep fiyatla buluşamıyor. Burada da arsa yatırımı öne çıkıyor. Toplam gayrimenkul satışının yüzde 60’lık kısmı konut dışı.
Bu yıl 1,2 milyon konut, 1,4 milyon arsa gibi konut dışı emlak satışı gerçekleştirilecek. Yatırımcılar enflasyon nedeniyle daha ulaşılabilir yatırımlarla ilerlemeye çalışıyor” dedi. Mars International CEO’su Hakan Bucak, 2023'ün Türkiye gayrimenkul sektörü için duraklama ve kısmi gerileme senesi olduğunu dile getirdi.
Konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada Türkiye genelinde 2023 yılı sonunda 1,2 milyon bandında konut satışı öngörüldüğünü, ilk 10 ayda 994 bin konut satışı yapıldığını ve söz konusu bu rakamın da bir önceki senenin yüzde 14 altında olduğuna değinen Hakan Bucak, sözlerine şu şekilde devam etti: “Gayrimenkul sektöründe bir sıkışma olduğu gerçek. Alanın ve satanın az olduğu, ender durumlardan bir tanesini yaşıyoruz. Talep daha az doğru. Fakat aynı zamanda üretim yani arz da eskiye göre daha az. Var olan konut talepleri ve fiyatlanan arz, bir türlü ortak noktada buluşamıyor. Bugün yaşamış olduğumuz bu kısmi gerilemenin arkasında da bu var. Eğer konut satışında, faiz düşükse yükselen talep karşısında, fiyatlar da artıyor. Faiz yüksekse de talep azalıyor. Biz de talep hala canlı. Fakat karşısında doğru fiyatı ve arz iştahını da bulamıyor.”
Yaptığı açıklamada yaşanan bu sıkışmanın, alternatif finansman yöntemleri ve inovatif ürünlerle çözülmesi gerektiğine değinen Hakan Bucak, “Arzı yaratmanın ve korumanın en önemli yolu, halktan finansman sağlamak. Beraberinde de projelere halkı ortak etmek. Amerika bu alanda fazlasıyla ileride. Gayrimenkul Yatırım Fonları ve Proje Gayrimenkul Yatırım Fonları sektörde çok uzun zamandır kullanılan finansal enstrümanlar olarak biliniyor. 2024 yılı ile beraber Türkiye’de bu alanda ciddi gelişmeler ve yeni ürünler göreceğimizi düşünüyorum” diye konuştu.
YENİ YIL FONLAR YILI OLACAK
Son zamanlarda gündemden düşmeyen konut sektörü için 2024'ün fonlar yılı olacağını dile getiren Hakan Bucak, sözlerine şu şekilde devam etti: “Sektör şu anda Gayrimenkul Proje Finansman Fonu düzenlemesini bekliyor. Yine, Gayrimenkul Yatırım Fonları’na (GYF) olan talep de oldukça arttı, bu taraf da çok büyüyecek. Konu ile ilgili yeni düzenleme yakında bekleniyor. Arsa geliştirme ve inşaat halinde olan projelere fon ile finansman toplamanın önünün açılmasını bekliyoruz. Şu an ülkemizde GYF’ler yoluyla, yalnızca iskanı alınmış gayrimenkullere ya da devlet garantisinde olan inşaat projelerine yatırım yapabiliyorsunuz. Biz bu konuda hem yeni bir düzenleme hem de açılımın genişlemesini bekliyoruz.”